Het gebied ten westen van de IJzer vormt een waterrijke laagvlakte. Zonder de duinen en een ingewikkeld stelsel afwateringskanalen, sluizen en verlaten zou dit gebied onder water lopen. Het kernstuk van dit alles ligt bij de Ganzenpoot, het sluizencomplex te Nieuwpoort. Op 18 oktober 1914 stonden 75000 manschappen van het Belgisch leger opgesteld langs een front van 40 km langs de IJzer en het kanaal Ieper-IJzer (tot Steenstrate). De Duitse staf wilde de kanaalhavens Calais, Duinkerke, veroveren om zo de aanvoer van geallieerde troepen en voorraden vanuit Engeland af te snijden. Een eerste poging om dit te beletten, gebeurde op bevel van generaal Dossin op 20 oktober. Door een inundatie via de verlaten van het springsas van de Oude IJzer op 21 oktober liep de polder van Nieuwendamme onder water. Dit gebeurde door de spontane medewerking van de Nieuwpoortse schipper Hendrik Geeraert. Op 22 oktober staken Duitse troepen de IJzer over nabij de bocht van Tervate. Belgische tegenaanvallen slaagden er niet in de Duitsers terug over de gekanaliseerde IJzer te krijgen. Op 25 tot 29 oktober vielen de Duitse aanvallen voorlopig stil. Op 26 oktober trokken de Belgen zich terug op/achter de berm van de spoorlijn van Diksmuide naar Nieuwpoort. De Veurnse onderzoeksrechter Feys suggereerde kolonel Wielemans, chef bij het hoofdkwartier van het Belgisch leger, een inundatie van het gebied tussen de spoorweg en de IJzer. Feys stelde ook voor om beroep te doen op de technische kennis van Karel Cogge, toezichter van de Veurnse Noordwatering. Cogge verstrekte de militaire overheid de technische bijzonderheden voor het overstromingsplan en legde ter plaatse de modaliteiten vast die men moest volgen. Alle openingen onder spoorwegberm werden gedicht. Men probeerde op 27 oktober via de oude Veurnesluis een eerste keer het terrein tussen de spoorwegberm en de gekanaliseerde IJzer te inunderen. Dit leverde niet voldoende resultaat op. Op 29 oktober om 19.30 uur opende schipper Hendrik Geeraert en enkele manschappen van de genie onder leiding van kapitein Umé het verlaat van de Noordvaart. Tijdens het hoogtij stroomden miljoenen liters zeewater de Noordvaart in. Langzaam liep het terrein onder water. Tegen middernacht werd het verlaat gesloten om te beletten dat het water terug zeewaarts zou stromen bij laagtij. Deze handelingen zouden gedurende vier jaar geregeld herhaald worden om de inundatie op peil te houden. Het hernieuwde Duitse offensief van 30 oktober werd letterlijk versmoord. Het gebied tussen de spoorwegberm en de IJzer werd een zompig gebied met eilandjes te midden van een blank gebied dat op de meeste plaatsen slechts enkele tientallen cm onder water stond. Na enkele weken van harde gevechten stabiliseerde het front zich hier meer dan op andere plaatsen. Het beperkte de Belgische verliezen door beschietingen maar het tastte de gezondheid aan van de soldaten die hun dagen in deze modderomgeving moesten doorbrengen.

Van Links naar rechts ziet men:

• De Overlaat van het nieuwbedelf (ook 'Overlaat van de Grote Westwatering' genoemd): bestaat uit drie openingen en verzorgt de afwatering van de polders tussen de duinen en de Plassendalevaart.

• Het Gravensas: scheepvaartsluis die aansluiting geeft op de Plassendalevaart, de scheepsverbinding met de oostkust (Oostende en Brugge).

• Het Springsas: origineel een spuisluis die de afwatering verzorgt van de Kreek van Nieuwendamme, de vroegere, meanderende IJzer. De opbouw van dit kunstwerk voor 1914 was beduidend verschillend van het huidig uitzicht maar er zijn gelukkig nog enkele merkwaardige herinneringen verwerkt in de heropbouw.

• Het Iepersas: niet meer gebruikte scheepvaartsluis met links een overlaat met vijf openingen. Langs hier mondt de IJzer, nu een gekanaliseerde rivier, uit in de IJzermonding.

• De overlaat van Veurne-Ambacht of de Noordvaart: via deze overlaat met acht openingen zetten schipper Hendrik Geeraert en kapitein Fernand Umé het gebied tussen de IJzer en de spoorweglijn Nieuwpoort-Diksmuide op 29 oktober 1914 onder water.

• Het Veurnesas: scheepvaartsluis met rechts een overlaat met vier openingen. Geeft toegang tot de Veurnevaart: ontsluit de Westkust, stroomt door Veurne en verbindt Nieuwpoort met Duinkerke